මිය යන මිනිසෙකු තමාට මෙතෙක් හමු වූ වඩාත්ම විශ්මයජනක පුද්ගලයාගේ කතාව විස්තර කරයි, ඔහු යූරිකෝ යනුවෙන් හඳුන්වන දක්ෂ, සෝවියට් භාෂාවේදියෙකි. එය ජපානය, ජර්මනිය, තුර්කිය, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ එක්සත් රාජධානිය යන රටවල් අතර ගොඩනැගූ ආදරය, එඩිතරබව, ඔත්තුකරුවන් හා අන්තරායන් වටා ගෙතුනාවූ කතාවකි. නමුත් විශේෂයෙන් සෝවියට් දේශයේ, එක්දහස් නවසීය හැත්තෑව දශකයට සම්බන්ධ වන්නාවූ කතාවකි. දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් ටික කලකට පසු කසකස්තානයේ සහ ජපානයේ එකිනෙකාට සැතපුම් දහස් ගණනක් දුරින් උපත ලැබූ, එකිනෙකාට බොහෝ සෙයින් සමාන ගැහැනු ළමයින් දෙදෙනෙකුගේ කතාවයි. කෙසේ වෙතත්, එක් අයෙකුට යුද්ධයෙන් පීඩා විඳි ඇයගේ රටට උදව් කිරීමට අවශ්ය වන අතර අනෙකාට තමාගේ රට අතහැර බටහිරට යාමට අවශ්යය. මේ කාරනා දෙකම ඉටුකර ගැනීම සඳහා ඔවුන් දෙදෙනා එඩිතර, භයානක සැලැස්මක් ක්රියාත්මක කිරීමට සිහින දකියි. සෝවියට් කේ.ජී.බී. සංවිධානයේ ප්රධානියා වන ඇන්ඩ්රොපොව්ට මෙම අරමුණු දෙක ගැන දැනගන්නට ලැබී එය යූරිකෝ මෙහෙයුම ලෙස නම් කර ක්රියාත්මක වීමට ඉඩහරියි. ඇන්ඩ්රොපොව්ගේ කොවුලා රචනා වී ඇත්තේ එක් ප්රධාන චරිතයක් විසින් කතුවරයාට පැවසූ ‘සත්ය කතාවක්’ පදනම්වය.
කතාව ආරම්භ වන්නේ දකුණු ස්පාඤ්ඤයේ වැඩිහිටි මිනිසුන් සඳහා වෙන් කෙරුණු ස්ථානයක සිටින, තම බිරිඳව දරුණු ලෙස මඟ හැරුණු තම දිවියේ අසූ වෙනි දශකයේ සිටි වැන්දඹුවක් වන විලියම් සමඟය. ඔහු මියයෑමට බලා සිටින අතර ඔහුගේ බිරිඳ යූරිකෝ සමඟ නැවත එක්වීම සඳහා මරණය දෙස බලා සිටියි. ඔහුට වැඩි කලක් නොමැත, නමුත් ඔහුගේ නිර්භීත බිරිඳගේ කතාව පැවසිය යුතු යැයි ඔහු තීරණය කරයි. ඇය ජීවත්ව සිටියා නම් ඇය කිසිවිටක එයට ඉඩ නොදේ. පළමුවෙන්ම හිරෝෂිමා හි පිපිරුමට හසු වූ ජපන් පවුලක් අපට හමු වන අතර, පසුව ජපානයේ සිටින ඇමරිකානු හමුදාවන්ට එරෙහිව රැඩිකල් අදහස් මගින් පෝෂණය වී ඇති ඔවුන්ගේ දියණිය යූරිකෝව අපට හමු වේ. ඊළඟට අපට හමුවන්නේ යුද්ධයට සම්බන්ධවූ සෝවියට් දේශයේ, කසකස්තානි පවුලකි. බිරිඳ රජයේ නියෝජිතයෙකු වන අතර ඇයගේ ප්රදේශයේ කම්කරුවන් වැඩිපුර නිෂ්පාදනය කිරීමට පෙළඹවන්නා තැනැත්තියකි. එලෙසම අපට ඇයගේ දියණියද මුණ ගැසෙයි. ජපාන කොමියුනිස්ට් පක්ෂය එම ප්රදේශයට පැමිණීම තුළින් රුසියානු සහ ජපන් පවුල් මුණගැසී එක්ව ඉදිරියට යති. විශේෂයෙන් ගැහැණු ළමයින් දෙදෙනා. ඇත්ත වශයෙන්ම, ඔවුන් දෙදෙනා සැබෑ ලෙසම පෙනුමින්ද එක හා සමානය. ජපන් තරුණිය සෝවියට් සමාජවාදී සමූහාණ්ඩුවේ අනාගතයක් නොදකින නමුත් ගැහැණු ළමයින් දෙදෙනා තම ජීවිත හුව මාරු කිරීමේ සැලසුමක් ක්රියාත්මක කරති. ඇයට ඇමරිකාවට යාමට අවශ්යයි. හුව මාරුව ක්රියාත්මක වේ, දැන් යූරිකෝ ලෙස හඳුන්වන රුසියානු දැරිය ජපන් විදේශ කාර්යාලයේ රැකියාවක් කරයි. කේ.ජී.බී. හි ප්රධානියා වන ඇන්ඩ්රොපොව් වෙනුවෙන් ඔත්තු බලමින් සිටියදී ඇය රාජ්ය තාන්ත්රික සේවය සඳහාද ජපානය වෙනුවන් පත්වේ. ඇය සිය වැඩ ගැන කලකිරුණු අතර එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස ඇයගේ කාර්යයන් ගැන උසස් නිලධාරීන් සෑහීමට පත් නොවූහ. දැන් කැනඩාවේ සිටින ඇගේ දෙබිඩි සගයා බව බැලීමට පැන යාමට තැත් කරන විට ඇයව අත්අඩංගුවට පත්වී නඩු විභාගය පවත්වා කඳවුරකට පිටුවහල් කිරීමට පෙර භයානක ලුබියන්කා බන්ධනාගාරයේ රඳවා තබා ඇත. ඇය එළියට එන විට ඇන්ඩ්රොපොව් ඇය කෙරෙහි අනුකම්පා කොට ඇයව ඔත්තු සෙවීමේ කණ්ඩායමක ප්රධානියා ලෙස පත් කරයි. මෙම රැකියාව කරන අතරතුර ඇය බ්රිතාන්යයෙන් පැමිණි හුවමාරු සිසුවකු සමඟ ආදරයෙන් බැඳී සිටින අතර පොතේ ඉතිරි කොටසේදී කොකේසස් හරහා අශ්වයෙකු පිට තුර්කියට පලා යන අතර ඇය ඉන්පසු බ්රිතාන්ය තානාපති කාර්යාලයට භාර වෙයි. සවිස්තරාත්මක ප්රශ්න කිරීම් වලින් ඇයට එක්සත් රාජධානියේ රැඳී සිටීමට අවසර දී ඇති අතර, පන්තියක් පවත්වන අතරතුර එහි ගොස් ඇගේ ජීවිතයේ ආදරය දිනු තැනැත්තාව පුදුමයට පත් කරයි. යූරිකෝ සහ විලියම් මිය යන තුරුම ඇන්ඩලූසියාවේ දීර්ඝ ජීවිතයක් ගත කරති. පොතේ අවසාන පරිච්ඡේදයේ දැක්වෙන්නේ ඔහු මිය යන බවත් ඔහුගේ බිරිඳ ඔහු ඉදිරිපිට සිටගෙන සිටිමින් තම දෑත් දිගුකර ඔහුව පිළිගන්නා බවත් ය. අත් පිටපත සොයාගෙන එය ප්රකාශයට පත් කරන්නේ වෛද්යවරයා ය.
PUBLISHER: TEKTIME