Tilly Trotter, een jonge wees van zestien jaar, wordt opgevoed door haar grootouders in een eenvoudig huisje op het landgoed van de kolenmijneigenaar Mark Sopwith. Zij leidt daar een gelukkig leven maar dan komt er een einde aan de vrede en rust.
Door haar ongewone, donkere ogen beschuldigen haar dorpsgenoten Tilly van hekserij en wordt ze het doelwit van roddels en pesterij. Het huisje van haar grootouders wordt in brand gestoken en de twee mensen die haar zo liefdevol hebben opgevoed, komen om.
Tilly staat er helemaal alleen voor. Noodgedwongen gaat zij in de kolenmijn van de landeigenaar werken. Als er in de mijn een ongeluk gebeurt waarbij ze zelf ook betrokken raakt, weet zij Mark Sopwith te redden. Hij is ernstig gewond en vraagt Tilly hem te komen verzorgen en gezelschap te houden. Dit is het begin van een tedere, maar ook moeilijke verhouding.
Liefde als leidraad is het eerste deel van de meeslepende trilogie over Tilly Trotter, die verder bestaat uit Het land van de hoop en Een moeilijke beslissing.