Едіге батыр эпосы

дігені Тоқтамыс ханның сарайына алып барады. Тоқтамыс хан Едігені көріп, көңілі хош болады. Бір күні тоқсан би кеңес құрып, Тоқтамыс ханға: – Тұлымқожаның баласын бала қылып алыңыз, ол ер жеткен соң, батыр болады, – депті. Сол жөнінде Кенжебай көсе ханға мына өлеңді айтады:

– Хан аға, сөзім бар, құлақ салыңыз,

Едігежан, ханым, сізге лайық.

1100. Біз өлерміз онда барып, жарандар.

“Барсакелмес” болса оның қаласы,

Жақын жол деп айтып болмас арасы.

Біздерменен Тұлымбидің баласы,

Жүрсе не қыламыз енді, жарандар.

Жетіп болмас алты айлық жол болса,

Өсімдіксіз, құры тақыр шөл болса,

Шөлде қалып біз өлерміз, жарандар.

не болып-дүр гүнахым?!

Гүнахым не болды

Көне сарай барлығынан қалған-дүр.

Мың жасасақ, тұрмас соңы ойран-дүр,

Көңіл мұратына жеткен бар ма екен?!

Қаншалардың мұнда көзі жаслы-дүр,

20. Бір нешелер дайын көңлі қошлы-дүр.

Нешелер арманда бауыры тасболур

Бұл дүнияны толық тұтқан бар ма екен?!

Нешелерді үлпат қылар өзіне,

Нешелердің күліп қарар жүзіне,

Біреулердің құм құйғызар көзіне,

Зарлатпай-ақ туры дүние бар ма екен?!

Үмітпенен барлығы келіп жаһанға,

Бір нешелер ұл көріп қуанса,

Ләшкердің жағдайын білейін деп, Едіге қостарын аралап жүргенде, ләшкерлер арасынан Құлман бидің мына сөзі естілді:

Құлақ салмай менің айтқан сөзіме.

Бүгін менің не болып-дүр гүнахым?

Ғарышқа жетті Тұлымбидің садасы

Малы-жаным Тоқтамыс хан пидасы.

Айтың билер енді Алла ризасы,

50. Бүгін менің не болып-дүр гүнахым.

Күндегідей көрмедіңіз бәріңіз,

Не себептен жасырдыңыз жүзіңіз?

Баян қылың, маған туры сөзіңіз,

Бүгін менің не болып-дүр гүнахым?

Тұлымбиден барша жүзін жасырып,

Шұғыл болып, қылмағанын қылдырып,

Бүгін мені жайсыз сыртта қалдырып,

Өзгергендей, не болып

менің айтқан сөзіме.

Жаулықты жаһан зындан болды көзіме

Баян етің, хан да, бектер, ағалар,

Бүгін менің не болып-дүр гүнахым?!

Қазір тұрған барша сайыпқыранлер,

Бүгін менің не болып-дүр гүнахым?!

Гүнахым не болды, кетті мдарым,

40. Енді болмас өткен күндей, шырағым.

Не себептен алмай тұрсыз сәлемім?!

Бүгін менің не болып-дүр гүнахым?

Ашуменен қарайсыздар жүзіме,

Құлақ салмай

Гүнахым не болды, кетті мдарым,

40. Енді болмас өткен күндей, шырағым.

Не себептен алмай тұрсыз сәлемім?!