Merhamet

İki çeşit merhamet vardır: Zayıf, duygusal olanı, bir yabancının ızdırabı karşısında kalbin duyduğu üzücü sarsıntıdan bir an önce kurtulmak için gösterdiği sabırsızlıktır. Böyle bir merhamet acıyı paylaşmaz, ruhun yabancı bir acıya karşı kendini savunma içgüdüsüdür sadece. Asıl değerli olanı, duygusallıktan uzak, ama, yaratıcı merhamettir; ne istediğini bilir, sabırla, acıyı paylaşarak, gücünün son damlasına kadar, hatta gücünün de ötesinde her şeye katlanmaya kararlıdır.

Başkalarınca değerli olduğunu bildiği sürece, insanın kendi varlığı, yaşaması anlam kazanır

Vicdan hatırladıkça, hiçbir suç unutulmaz.

insan ulaşamadığı bir şeye yumruk vuramaz

Sadece ölçemediğimiz, kavrayamadığımız şeyler bizi ürkütüyordu; sınırlı olan, belirlenen her şeyse bizim için bir sınavdır, gücümüzün derecesini ölçer.

Feleğin sillesini yiyenler, çirkinler, yarı gelişmişler, sakatlar, bir kenarda unutulmuş olanlar sağlam, mutlu olanlardan daha tehlikeli, ihtiraslı bir açgözlülükle istek duyarlar, sevince de gözleri kararır, hiçbir şeyi görmez.

O gece parktaki sırada oturan ihtiyar Kekesfalva’ya kızının yakında iyileşeceğini söylediğim zaman, bunu acımaktan doğan gerçeği saklamak duygusuyla yapmıştım; istemeden, hatta isteğime karşı böyle söylemiştim; ama bilinçli bir yalan, kaba bir aldatmaca yoktu bunda.

Dahası da var: Ancak böylesi bir hastada doktor, ustalığını gösterir. Daha işin başında ‘tedavi edilemez’ yargısını benimseyen bir doktor yüklendiği görevden kaçmış, savaşta yenik düşmüş olur.

Asıl, tedavi edilemeyecek hastanın doktoru olmak gerek.

Nietzsche bu korkunç kelimeyi kullanmış: ‘Tedavisi olanaksız hastanın doktoru olma.’