Mitlerin Kısa Tarihi

Buna göre, miti, insanoğlunun akıl çağına geldiğinde bir kenara bırakabileceği bir şey, gelişmemiş bir düşünce şekli olarak görmek yanlış olur. Mitoloji, tarihi ilk belgeleme girişimi de değildir, üstelik anlattığı masalların nesnel gerçeklik taşıdıklarını savunmaz. Roman, opera ya da bale gibi mite de yalandan inanılır; parçalanmış, trajik dünyamızı yücelten, "ya olsaydı?" gibi felsefeye, bilime ve teknolojiye en önemli yeniliklerin gelmesine yol gösteren bir soru sorarak yepyeni olanakları görmemize yardım eden bir oyundur.

Mitlere dayalı düşünceye günümüzde iyi gözle bakılmaz; akıldışı ve zevkine düşkünlük olarak kabul edilip göz ardı edilir. Ancak bilim adamlarının yeni bilgilere ışık tutması ve etki gücümüzü sınırsız kılan teknolojiyi üretmesi de hayal etme yetisiyle ilintilidir

Demek ki insanoğlu çok erken tarihlerden başlayarak günlük deneyimlerinin ötesine geçen fikirler üretme yeteneğiyle diğer canlılardan ayrılmıştır.

Yaptıkları her iş onları tanrılarla ilişkiye sokan bir ayindi. En sıradan etkinlikleri, ölümlü varlıkların zaman dışı ve sonsuz dünyaya katılmasını sağlayan törenlerdi

Günümüzde din işleriyle dünya işlerini birbirinden ayırırız. Hiçbir şeyi inançlarından ayrı tutmayan Paleolitik avcılar açısından bu durum anlaşılmaz olurdu. Gördükleri ya da yaşadıkları her şey, tanrılar dünyasındaki sureti tarafından anlaşılırdı. Ne kadar aşağı olursa olsun her şey, içinde kutsallığı barındırabilirdi.5

Yaşamı Düşlerâlemiyle gizemli birlik kurduğu sürece anlam kazanır. Bunun arkasından ilkel zenginlikten koparak zamanın dünyasına geri gelir, burada yenip yutulacak ve yaptığı her şey hiçliğe dönüşecek diye korkar.3

Ruhlar dünyası, doğal ortamda yaşayan insanların gözünde bir zamanlar insanoğlunun daha kolay erişebildiği yakın ve zorlayıcı bir gerçekliktir. Yitik cennet miti bütün kültürlerde vardır, insanoğlunun bir zamanlar göksel varlıklarla daha yakın yaşadığı ve günlük ilişkiler kurdukları kabul edilir. Göksel varlıklar ölümsüzdüler, birbirleriyle, hayvanlarla ve doğayla uyum içinde yaşarlardı. Dünyanın ortasında, insanların tanrılar âlemine ulaşmak için kolaylıkla tırmanabildiği, yeryüzüyle gökyüzünü birbirine bağlayan bir ağaç, bir dağ ya da bir sırık vardı. Derken bir felaket yaşandı: dağ çöktü, ağaç kesildi ve cennete ulaşmak güçleşti. En erken ve neredeyse evrensel bir mit olan Altın Çağın öyküsünün tarihsel olması amaçlanmamıştı. İnsanoğluna doğal gelen kutsal varlıkların deneyimlerinden kaynaklanan bu öyküde onların neredeyse elle tutulabilir, ama erişilemez oldukları gerçeği vurgulanır. Antik toplumlarda mitolojilerle dinler çoğu zaman yitik cennete özlemleri yansıtmaktadır.4 Öte yandan, mit yalnızca geçmişe özlemi dile getirmek için kullanılmazdı. Başlıca amacı, insanlara bir tek hayal âlemine daldıkları anlarda değil, günlük ödevlerini yerine getirirken de bu arketip dünyaya geri dönebileceklerini göstermekti

İnsan aklına özgü bir başka tuhaflık da mantık çerçevesinde açıklayamadığımız fikirler ve deneyimler edinme becerisidir. Bize gözümüzün önünde durmayan ve ilk algıladığımızda nesnel varlığı olmayan bir şeyi düşünme olanağı sağlayan hayal gücüne sahibiz. Hayal gücü dinleri ve mitolojiyi üreten bir yetenektir

Kalıcı felsefeye göre, bu dünyada yaşanan her şeyin, işittiğimiz ve gördüğümüz ne varsa hepsinin, bizimkinden çok daha zengin, güçlü ve daha dayanıklı olan tanrılar dünyasında mutlaka bir sureti vardır.1 Yeryüzündeki her varlık kendi aslının, özgün biçiminin yalnızca soluk bir gölgesi, noksan kalmış bir örneğidir. Ölümlü, kırılgan insanoğlunun gizilgücünün açığa çıkması ancak bu göksel yaşama girmesiyle mümkün olur. Mitler, insanların sezgileriyle algıladıkları bir gerçeğe belirgin bir biçim ve kalıp verirlerdi. Meraklarını gidermek ya da öyküleri eğlenceli olduğu için değil, erkeklerle kadınlar bu güçlü varlıkları taklit etsinler, kendileri de tanrısallığı yaşasınlar diye insanlara tanrıların nasıl davrandıklarını gösterirlerdi

Ayrıca bilimsel açıdan modern olmamızdan önce bütün toplumlardaki mitoloji, töre ve toplumsal düzenlemeler hakkında bilgi vermesi ve günümüzde daha geleneksel toplumları etkilemeyi sürdürmesi nedeniyle "kalıcı (kadim) felsefe" adını da alır.