Қарагөз. I нұсқа

Қара түндей күнәнің ортасында жанған шамдай жарығым, маңдайдағы жұлдызым... Торға түскен ақ тотым... Келші күнім...

.Оны істесе Сырым бола ма (Кекетіп күліседі.)

Сырым(Құдалар жаққа қарап).

Сырым.Сені көзім көріп тұрғанда, мен зорлыққа көне алмаймын. Сен мен үшін, мен сен үшін жаралғанмын. Еркем, мен жатқа бере алмаймын. Сен менен кетсең, құшағым бірге кетеді. Менің серіліктен айырылғаным тірідей өлгенім, шала жанып сөнгенім, сенсіз маған дүние тұл, өрттен қалған денем құл... Өртеймін десең өзің біл. Болмаса, сенсіз

Қаракөз — бойжеткен қыз.
2. Ақбала — жеңгесі.
3. Сырым — немере ағасы. Ақын-сал. 25 жастарда.
4. Жарылғап — Қаракөздің әкесі.
5. Жабай — Сырымның әкесі. Жарылғаптың інісі.
6. Мөржан — (семіз бәйбіше) Жарылғап, Жабайдың шешесі. 65 жаста.
7. Нарша — Қаракөздің күйеуі.
8. Асан — ақын-сал. Наршаның күйеу жолдасы.
9. Матай — о да Наршаның жолдасы.
10. Дулат

(пьеса)
1-нұсқа
3 ПЕРДЕЛI, 6 СУPETTI ДРАМА
Ескі ақын-салдар, жастар өмірінен
(Қазақстан білім ордасы жариялаған пьесалар бәйгесіне)
Суретті салт пьесасы
ПРОЛОГ
Ескі пішінді шал. Үлкен ақ сақалды. Үстіне кигені кестелі тон. Барлық киімі үкілі, сәнді, Бір қолында қобыз, бір қолында сыбызғы.
Қазақтың ұлы, қызы!!!
Алдыңа Қарауылдың ардагері, кермаралы шығады. Сарыарқадай сары жайын даланың кешегі бір кезде еркін ескен желіндей, айдынның көліндей шалқып өскен сері жігіт, ерке қыз шығады. Хан мен қара, би мен бек, ана мен баланың қиялын тербеткен жыршысы шығады. Заманның бұлаң жігіт ерке тотысы келеді... Танырмысың?!! (Аз тым-тырыстан соң) танымассың. (Өлеңдетіп).
Ол аса бір соққан желдей,
Алыстағы сары белдей,
Арқаның ақ төсінде, ақ айналы көлдей,
Толықсып аққан селдей,
Шырқап кеткен келмей, алыстағы асқардай,
Алқынсаң да келмейтін, арындап өткен заман ғой.
(Суық, түспен жымиып бәсеңдеп.) Сол күн сенің есіңде қалды ма екен? Ӏз қалдырмай жоғалды ма екен?.. Жасыл бел басына тіккен ала туды ұмытты ма екен?!. Қайғылы сары өзен сыбызғы үнін ойлай ма екен?!! Бүгінгі қаралы жартас жарық түнде кездескен асықтардың әніне қосқан жаңғырығынан жаңылды ма екен?.. Арқаның қоңыр желі садақ оғына жыртылған жүрегін жалғады ма екен?.. Үзілген күй жаңғырықты ма екен?.. Сері жігіт, ерке қыз бұрынғыдай айтыса ма екен? Ащы дауыс шырқай ма екен? Қарауылдың аңқып ұшқан алғыр құсы Сырымдай бұ күнгі жігіт қияннан тоят тілей ме екен?.. Мұның бәрі ескілік.... Бүгінгі дала жай болып сарылған... Бүгінгі ән мұңайған, жүдеу, қаралы... Жел шалқып еспей күрсінеді... Домбыра күй тартпайды... Жылайды... Қыз ән шырқатпайды, сыбырлайды... Сондықтан... сондықтан!!! Көрінде тоқсан толқып, жүз күңіренген Сырым мен Қаракөз, заманының салтанатты серілігін сендерге әкелді... Тербеуге көнсең — тербетпекші... Сергимін десең — сергітпекші... Сыпайы жігіт, үлгілі қыз! (Суық түспен жымиып.) Мені кім деп сұрасаң? ... Мен кәрі қазақпын! ...Мен сері Сырым, ерке Қаракөздің замандасымын... Мынау үкілі домбыра, мынау адыра қалған сыбызғыны сендерге жеткізуге қалған елшімін. Менің шын атымды сұрасаң??? (Жымиып күліп, басын иіп.) ескі әңгіме, кәрі күймін... Алдыңа әлі де әлденеше рет келермін. (Басын иіп шығып кетеді.)
УАҚИҒАҒА АРАЛАСАТЫНДАР:

2. Ақбала — жеңгесі.

3. Сырым — немере ағасы. Ақын-сал. 25 жастарда.

4. Жарылғап — Қаракөздің әкесі.

5. Жабай — Сырымның әкесі. Жарылғаптың інісі.

6. Мөржан — (семіз бәйбіше) Жарылғап, Жабайдың шешесі. 65 жаста.

7. Нарша — Қаракөздің күйеуі.

8. Асан — ақын-сал. Наршаның күйеу жолдасы.

9. Матай — о да Наршаның жолдасы.

10. Дулат

1. Қаракөз — бойжеткен қыз

11. Қоскелді Сырымның жолдастары

12. Дәулеткелді

13. Тұрсын — Наршаның әкесі.

14. Қойсары — би. Бас құда.

15. Текті — құдағи. Наршаның шешесі.

16. Кәмшат—қызметкер қыз, Қаракөздің қасында жүреді. Он шақты қыз-келіншек. Табақшылар. Тойға жиылған қатындар, еркектер.

Уақиға мұнан 50—60 жыл бұрын болған.

қа не деп айтарды білмеймін. Осы елдегі бас көтерген жақ жігіттің талай тоғыз-тоғыздан жолын алып, сенен бір ауыз жылы жауап әпер дегенде, жалғыз сөзге зар болып едік. Аяғына бір күн отыртқа

Сүт үстінде қаймақсың