Өлеңдер жинағы. I

Қос қанатым менің қапылыста қалды-ау қиылып,
орыныңды немен теңгерем?!

Жанталасып мені шын ұмытсам деп

жүрсің сен,

басқа жанмен жүректі жылытсам деп

жүрсің сен.

Жек көрсем деп қалайда талай іске ұрындың,

ұмыттырса екен деп өзгелерге тығылдың.

Көрмеймін деп мен оны өзіңді өзің сендірдің,

кінәлайсың, сонда да көкірегіңде мен жүрмін.

Біреулерді жаныңмен сүйген болып жүрсең де,

мені жоқтап жүрегің қайғы шегіп тұр сенде.

Шығара алмай бейнемді көңіліңнен, аћ ұрдың,

көрмей алыс жүрсең де, тек мен саған жақынмын.

Кімменен жүр, қайда бар, қаншама азап шек мейлің

жүрегіңнен бәрібір мен ешқашан кетпеймін.

1973

күтеді әлі көрмеген жаңа сындар.

Ол сындардың отынан

жүресің сен талайды аршып алып

(талай жалын мені де шарпуы анық),

әлі талай тігесің өр басыңды,

оқтарға қарсы барып.

Сен шыңдалғансың

күрестерде, қиындау сынақтарда

жалын кештің, ұмтылдың бірақ та алға,

сенім сонда сені де ұмтылдырған

алдағы жұмақ таңға.

Арым – Күнім!

Айбынды тұлғаң бүгін,

қарайтындай сескене шыңдар бұғып,

шақырады алдағы жылдар күліп.

Сенің сәулең, жып-жылы мейіріммен

бара жатыр Жер бетін

нұрландырып.

1973

түсінсем мен

адалдықтың жанында дұшпан барын –

сенің арқаң

(сол сеніммен әлдилер мені де әр таң).

Сенің арқаң

серпісем сағым мұңын,

мен өзіңмен күштімін,

жалындымын.

Мен білемін:

Әділет пен Адалдық – туың сенің,

сол туға жүгінсе кім –

айнымас досым менің,

оған айтар сырым мен жырым – сенім.

Жер үстінде көп әлі

адалдыққа оқ атқан жалашылдар,

одан өзге күші жоқ шарасыздар

(сол зымиян улы оққа құрбан болды

жазықсыз сан асылдар).

Жұмақ емес бұл өмір.

Адамзатты

АРҒА ТАБЫНУ

Сенем саған өмірде.

Саған ғана.

Бастайтын жаңа арнаға,

ұмтылдырар алынбас қамалға да,

армандатып заңғар көк қияларын,

үміт пенен сенім боп ұяладың

жанымда, санамда да.

Адам мықты

мызғымас сенімімен,

айнымас серігімен,

халқының бірлігімен,

мейіріммен теңдесер Күн нұрымен.

Сол сенімді

жаныма сіңірдің сен.

Шаттансам, күліп жүрсем,

зұлымдықты өмірден түңілдірсем;

бұл ғаламат ғасырдың адамзатқа

арқалатар жүгінің ауырлығын,

шырқалар дәуір жырын

сезінсем, ұқсам бәрін;

Көрмеген бұрын кісің бе ем,

қадалды неге жанарың?

Көп жанның мынау ішінен

көз алмай неге қарадың?!

Бөтен сөз ешбір айтпайсың,

кездесе қалсақ оңаша.

Ойланасың да, таппайсың

жасқанған бейне балаша.

Елеусіз ғана сөз айтсам,

құп алып, үнсіз қостайсыѕ.

Қуанасың ғой бір қайтсам,

көрмеген көптен достай шын.

Қадалса сенің жанарың,

лүпілдеп жүрек... Солай шын...

Айтсаңшы, дал боп барамын,

көз алмай неге қарайсың?!

Бойыңды жастай түзедің –

қылықты, сәнді қыз едің,

жаныңа, сұлу көркіңе

ұмтылып өткен жүз ерін.

Арманың шығып алдыңнан,

жарасымдарың таң қылған.

Ал бүгін алқам-салқамсың,

шыққандай батпақ-балдырдан.

Бітті ме мәні өмірдің?

Күйбеңге неге көмілдің?

Нәзіктік пенен сұлулық—

әйелдің мәні, сырымды ұқ,

жоймасын нұрын көңіл-Күн!

1959

***

Тағы да көктем келді,

бал сезімдерге, сал сезімдерге ұран сап,

өткінші ғұмырдай қылықтары мол бұлаң шақ!

Көн көңілдер де теңіз боп көлкіп кетіпті-ау

ару қыз аңсап, жыр аңсап!

Бұ не деген құдірет!

Дүниенің бәрін құштарлық қаптап кеткен бе,

адамның бәрі мас болып жүр ғой от-демге!

Байырғы күңгірт күндер де қайтып келместей…

Жабырқап жүрген жоқ пенде.

Ұмытып жатыр жұмыр жер

өктем мезгілдің қалдырған қаза-қайғысын.

Жастық жүр жайнап екпіні-дауыл, Ай мүсін.

Тіледім: мұндай сәттерде зұлым ойынан

қатыгездер де айнысын!

Қыз-көктем келіп

қызғалдақ қадап жүр белде,

дүние түгел ұқсасын дей ме гүлдерге.

Табиғат жанды сергітіп алады екен-ау

тірліктен қажып қалжырап жүрген күндерде.

197 0

САҒЫНА ТҮССІН ДЕДІҢ БЕ
Жүректі тербеп бал сезім,
қоштастым сонда дірілдеп.
Аузымнан шықпай бар сөзім,
ішімнен тұрдым “күнім” деп.
Жанарың сенің қадалған,
жаныма күн боп нұр септі.
Жиналған мынау жарандар
қарамай бізге тұрса етті...
Кеттің ғой сонда көп күнге,
қолымды неге қыспадың?
Тіледім самолеттің де
кешігіп барып ұшқанын.
Несіне тіктің көзіңді
сүйілмей қалған ерінге...
Сарғая күтіп өзіңді,
сағына түссін дедің бе?

СЕН ТУРАЛЫ
Сен бір албырт жігітсің, білемін мен,
бір нәзіктік еседі жүрегіңен.
Сен кірбіңсіз, көңілді болсаң дәйім,
жаным сая тапқандай жүремін кең.
Сен мұңайсаң, сан ойлар қоршап мені,
деп қаламын: “Жүр екен аңсап нені...”
Жалт етіп бір қараған жанарыңнан
жан-күйіңді ұғамын сол сәттегі.
Сен сырт көзге жігітсің көптің бірі,
байқалмайды қызбалық, өткірлігің.
...Бір ғажайып күш сенің бойыңдағы жүрегімді балқытып, төктірді нұр..

СЕН ЕКЕУІМІЗ
Менменшілдік артты да сана-күштен,
екеуіміз де кетістік “тамам іс” деп.
Махаббаттың жалынын жалғыз жұтып,
сен ренжіп жүрсің ғой маған іштен...
Екеуіміз де ақылға бекінбедік,
таластық та, “сенікі шетін” дедік.
Бүгін біздер мұңдымыз, жүрсек-тағы
дымымыз да кетпеген секілденіп.
Құр өкпені қайтеміз. Жетер, күнім,
деймін іштей: “ Табысқай екі ел бүгін!”
Екеуіміз де ұғындық, бірімізге
бірімізсіз өмір жоқ екендігін.
Елжірейсің—өкпенің бәрі