Yaratıcılık – Yeni Bir Yaşam Biçimini Kavramak

büyük yaratıcılık, başka bir konuda eğitim görmüş insanlardan ortaya çıkar.
Örneğin, eğer bir matematikçi müzik yapmaya başlarsa, müzik dünyasına yeni bir şeyler katar. Eğer bir müzisyen matematikçi olursa, o da matematik dünyasına yeni bir şeyler katar. Bütün büyük yaratıcılıklar, bir öğretiden başkasına geçmiş insanlar tarafından yapılmıştır. Bu, melezleşme gibi. Melez olarak doğmuş çocuklar, çok daha sağlıklı ve güzeldir.

Zen'de şöyle derler: "Eğer ressam olmak istiyorsan, on iki yıl boyunca resim yapmayı öğrenmeli ve sonra on iki yıl boyunca resmi tamamen unutmalısın. Tamamen unutmalısın. Onun seninle hiçbir ilgisi olmasın. On iki yıl meditasyon yap, odun kes, kuyudan su çek. Resim dışında her şeyi yap."
Sonra bir gün, resim yapacaksın. Yirmi dört yıllık eğitimden sonra. On iki yıl tekniği öğrenme eğitimi. Ve on iki yıl tekniği unutma eğitimi. Ondan sonra resim yapabilirsin. Artık teknik senin bir parçan olmuştur. Artık teknik bilgi değildir, kanının, kemiğinin ve iliğinin parçası olmuştur. Artık kendiliğinden yaratabilirsin. Teknik sana engel olmaz. Seni zincirlemez.

dikkat ettin mi, bir konuk geldiği zaman mutlu olursun ama gittiği zaman daha da mutlu olursun. Seni yalnız bırakır. Artık hareket edecek alanın vardır.

Bir kadın çocuğunu karnında taşırken doludur. Tabii çocuk doğduktan sonra kendini boş hisseder. Rahminde atan o kalbi ve tekmeleri arayacaktır. Çocuk artık doğmuştur. Birkaç gün boyunca kadın içinde boşluk hissedecektir. Ama çocuğu sevebilir. Çocuğunu severken ve onun büyümesine yardımcı olurken, o boşluğu unutabilir. Bir sanatçı için ise, bu bile mümkün değil. Resim yapıyorsun, bir şiir ya da roman yazıyorsun. Tamamlandıktan sonra içinde derin bir boşluk hissediyorsun. Şimdi o kitapla ne yapabilirsin? O yüzden bir sanatçının durumu, annenin durumundan bile daha zor. Bir kitap bittikten sonra bitmiştir. Artık yardıma, sevgiye ihtiyacı yoktur. O büyümeyecek. O, mükemmel. Yetişkin olarak doğmuş. Bir resim bitince bitmiştir. Sanatçı kendini boş hisseder. Ama insanın bu boşluğa bakması gerekir. Tükendiğini söyleme, bunun yerine yoruldum de. Boş olduğunu söyleme. Çünkü her boşluğun bir doluluğu vardır. Yanlış taraftan bakıyorsun.

Taj Mahal gerçek bir sanattır.

Modern zihin, öfkeli bir zihindir. Öfkeli; çünkü varlığınla temas kuramıyorsun. Öfkeli; çünkü bütün anlamı kaybetmiş durumdasın. Öfkeli; çünkü neyin önemli olduğunu bilmiyorsun.
Jean Paul Sartre'nin en ünlü kitaplarından biri, Bulantı'dır. Modern zihnin durumu budur. Modern zihin hastadır. Büyük bir işkence içindedir. Ve bu işkenceyi kendisi yaratmaktadır.
Friedreich Nietzsche, Tanrı'nın öldüğünü ilan etti. Tanrı ölmüştür dediği gün delirmeye başladı, Tanrı'nın öldüğünü beyan ederek. Tanrı senin beyanınla ölemez. Senin beyanın hiçbir şeyi değiştirmez. Ama Nietzsche buna inanmaya başladığı an, Tanrı'nın varolmadığına inanmaya başladığı an, ölmeye başladı. Akıl sağlığını yitirmeye başladı. Tanrısız bir dünya, kaçınılmaz olarak deli bir dünya olur. Çünkü Tanrısız bir dünya, herhangi bir öneme sahip hiçbir içerik barındırmayacaktır.

Unutma, gül senin ne kadar derinine inerse, sen de gülün o kadar içine girebilirsin. Bu orantı her zaman aynıdır. Bir an gelir, kimin gül, kimin izleyici olduğu belli olmaz. Bir an gelir, sen gül olursun ve gül sen olur. Gözleyen gözlenen olunca, bütün ikilikler kaybolur. O anda gerçeği bilirsin. Gülün varlığını hissedersin. Sonra dil devreye girsin, sanatını ortaya çıkar. Eğer bir ressamsan, fırçanı, boyalarını ve tuvalini al, resmini yap. Eğer bir şairsen, hemen hafızana koş ve bu deneyimi ifade edecek doğru kelimeleri çıkarıp al.
Ama deneyim yaşanırken, kendi kendine konuşma. İç konuşma bulanıklık yaratır. O zaman gülü derinliği ve yoğunluğu ile bilemezsin. O zaman sadece yüzeyini bilirsin. Ve eğer yüzeyini biliyorsan, ancak yüzeyini ifade edebilirsin. Sanatın pek değerli olmaz.

Neden dünün ışınlarını düşünsün? Onlar emildi, sindirildi. Yeşilin, kırmızının, sarının bir parçası oldu. Ağaç, bu sabah güneşinin keyfini çıkarırken, dünün psikolojik hafızasını taşımıyor. Ama dün, onun yapraklarında, çiçeklerinde, dallarında, köklerinde, sapında bulunuyor. O orada. Böylece gelecek de ortaya çıkıyor. Yarının çiçekleri olacak olan tomurcuklar orada. Yarın büyük yaprak olacak olan filizler orada.
Şu an her şeyi kapsıyor. Şu an sonsuzluktur.

Ağaç dün çekmiş olduğu suyu düşünmez. Ama düşünse de, düşünmese de, o su oradadır. Dün yapraklarına düşen güneş ışıklarını düşünmez; ağaçlar insanlar kadar aptal değildir.

Güvenilir tek insan, psikolojik hafızası olmayan insandır. O yüzden bilgisayarlar insanlardan daha güvenilirdir. Çünkü onların psikolojik hafızası yoktur. Sadece gerçekler: Asli gerçekler, çıplak gerçekler. Sen bir gerçekten söz ettiğin zaman, o gerçek olmaktan çıkar. İçine kurgu girmiştir. Sen onu kalıpladın, onu değiştirdin, üzerini boyadın. Ona kendi renklerini verdiğin için, o artık bir olgu değil. Sadece bir Buda, bir Tathagata, bir ermiş insan gerçeği bilir. Sen bir gerçekle hiç karşılaşmıyorsun, çünkü zihninde birçok kurgu taşıyorsun. Ne zaman bir gerçekle karşılaşsan, hemen üzerine kendi kurgularını katıyorsun. Hiçbir zaman olanı olduğu haliyle görmüyorsun hep gerçeği çarpıtıyorsun.