Wat gebeurt er wanneer je de wereld buiten alleen door een klein raampje kan bekijken? Wat win je en wat verlies je? Waar liggen de grenzen van het menselijk aanpassingsvermogen? Christophe Boltanski stuitte op deze vragen toen hij op zoek ging naar de verhalen van zijn jeugd, zijn ouders, zijn wortels – die allemaal samenkomen op één plek, het eigenaardige herenhuis aan Rue de Grenelle.
'Ze woonden in een paleis en leefden als clochards.' Ze zijn onaangepast en gierig, eten slecht; je zou ze kunnen wegzetten als excentriekelingen. Maar na decennia van aanpassing na immigratie uit Rusland, vechten in de loopgraven, het onderschatten van de antisemitische dreiging, de angst voor deportatie, kwam de familie in opstand tegen de wereld buiten. Ze verwierpen hun goede manieren en creëerden een 'onder-ons-zijn', een bewuste breuk met de buitenwereld. Het probleem is alleen: die buitenwereld, daar staat hun paleisje midden in.
Onderduiken in 1942, veranderingen in de roerige jaren zestig – dat is achter de rug, en inmiddels is het huis 'ingedommeld'. Een oom brengt er zijn dagen door in een schommelstoel. De tv staat op het jazzkanaal, maar zonder het geluid aan.
Met De schuilplaats heeft Christophe Boltanski een liefdevol monument voor een familie en haar onderkomen geschreven; een prijswinnend relaas. Direct worden we herinnerd aan waar we zélf vandaan komen, aan de huizen van onze levens en aan de betekenis van de ruimtes om ons heen.
